top of page
Ảnh của tác giảThầy Sơn BI

DATA STORYTELLING: KỂ CHUYỆN BẰNG DỮ LIỆU

Đã cập nhật: 6 thg 12, 2022



Kể một câu chuyện hấp dẫn bằng dữ liệu của bạn giúp bạn có thể làm rõ quan điểm của mình một cách hiệu quả hơn.


I. Data visualization liệu có đủ?


Data Visualization giúp đỡ người dùng bằng cách biến những thông tin phức tạp thành cái gì đó dễ hiểu hơn. Tuy nhiên, hai người có thể hiểu theo 2 cách hoàn toàn khác nhau nhưng với cùng 1 góc nhìn về dữ liệu. Đáng chú ý hơn về Data Visulization có khuynh hướng trả lời câu hỏi "What", nhưng lại không có khuynh hướng giải thích câu hỏi "tại sao," hay cung cấp thông tin theo nhiều ngữ cảnh khác nhau. Data storytelling sẽ giải quyết các vấn đề này của bạn.


Ryan Fuller, tổng giám đốc Microsoft và cựu Giám đốc Điều hành và là người đồng sáng lập nên công ty các phân tích doanh nghiệp VoloMetrix, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn “Data storytelling đan xen giữa dữ liệu và sự hình dung thành một bài văn tường thuật chi tiết được “đo ni đóng giày” cho một khán giả cụ thể để truyền đạt sự tín nhiệm trong phương pháp phân tích, tự tin vào kết quả và một tập hợp hấp dẫn gồm các hiểu biết mà có thể kiện khán thính giả." “Tường thuật là phương tiện mấu chốt để truyền đạt sự hiểu biết, và sự hình dung là những bằng chứng quan trọng chứng minh những quan điểm mà củng cố bài văn tường thuật.”


Francois Ajenstat, Phó Chủ Tịch phát triển sản phẩm ở BI và người cung cấp giải pháp phân tích ở Tableau, nói trong một cuộc phỏng vấn: “Một trong những sai lầm lớn nhất đó chính là cố gắng nhét dữ liệu vào một câu chuyện, điều mà thường kết thúc bằng một mớ câu tường thuật lộn xộn mà chẳng đi đến bất kỳ một kết luận rõ ràng nào cả. Luôn luôn bắt đầu với dữ liệu, rồi sau đó xây câu chuyện của bạn vòng quanh nó, hơn là làm ngược lại.”



II. Bốn quy tắc xây dựng Data Storytelling hiệu quả.

1. Quy tắc chung



Data storytelling cũng giống như kể chuyện nói chung vậy. Nên có phần mở đầu, phần thân bài, và kết bài. Câu chuyện cũng nên bao gồm luận văn (hoặc giả thuyết), sự kiện hỗ trợ (dữ liệu), cấu trúc hợp lý, và cách trình bày thuyết phục. Tuy nhiên, những người chịu trách nhiệm trong việc phân tích dữ liệu thì thường không thể giới thiệu nó theo phương thức có ý nghĩa, dễ hiểu với khán giả.


David Liebskind, Phó Chủ Tịch phân tích dịch vụ tài chính khách hàng của công ty Synchrony Financial nói trong một cuộc phỏng vấn: “Một lỗi chung đó là dành quá nhiều thời gian cho phương diện kĩ thuật hay giảng dạy mà không cung cấp nhiều sáng tạo trong việc chỉ ra dữ liệu có thể giúp ngành kinh doanh như thế nào. Trong khi Data Visulization có hiệu quả, nhân tố con người cung cấp ngữ cảnh, làm sáng tỏ kết quả, làm rõ những hiểu biết và cơ hội là một yếu tố quan trọng để ảnh hưởng người tham gia chính và tạo ra đối thoại để lèo lái các quyết định chiến lược."


Zoher Karu, Phó Chủ Tịch tối ưu khách hàng toàn cầu và dữ liệu của eBay chia sẻ: “Một câu chuyện hiệu quả chứa đựng một thông điệp kịp thời và hấp dẫn, một quan điểm, một hình dung thú vị, và đúng đối tượng.” Một cấu trúc cổ điển của Storytelling bao gồm ba hành vi rõ ràng: tìm xung đột, thêm tính cách, và phải có một chút kịch tính. Data Storytelling thành công nhất chính là câu chuyện mà tìm được cách phối hợp 3 yếu tố trên một cách hài hòa nhất.


Nói đến những Data Storytelling,"sự xung đột" chính là câu hỏi," tính cách" là dữ liệu, và" sự kịch tính" là quan hệ giữa dữ liệu và những gì dữ liệu thực sự đang nói về.

“Những Data Storytelling hay nên là những Storytelling mà tiết lộ được những sự thật ẩn sâu bên trong và không dễ để có thể nhận ra thông qua đọc lướt dữ liệu hay phân tích đơn giản,” Vivian Zhang, người sáng lập và Giám Đốc Kỹ Thuật của NYC Data Science Academy nói.


2. Quan tâm đến Khán Giả

Phân tích dữ liệu vững chắc bắt đầu với giả thuyết, nhưng giả định sai đôi khi được tạo ra bởi cách kết quả phân tích nên được trình bày. Một lỗi thường thấy là xây dựng một bài thuyết trình một-cỡ-vừa-tất-cả mà không phù hợp tốt với nhu cầu của bất kỳ khán thính giả cụ thể nào.





“Hiểu khán giả chính là mấu chốt,” Byrne Hobart, nhà lãnh đạo phân tích Internet tại công ty 7Park Data phát biểu. “Thường thường, dữ liệu sẽ có nghĩa với những người gộp báo cáo lại với nhau nhưng những người đọc nó thì chưa chắc đã hiểu. Một quy tắc tốt là nên có một người ở phía ngoài tổ chức đọc và giải thích nghĩa của nó. Nếu họ hiểu đúng, thì bạn đang đi trên con đường đúng.”


“Data Storytelling khá quan trọng bởi vì mọi người đều tranh nhau thời gian và sự chú ý với các giám đốc,” Liebskind nói. “Vì thế, hiểu được khán giả của bạn và tổng hợp các dữ liệu phức tạp vào một câu chuyện có ý nghĩa mà có thể làm theo được để giúp lèo lái các quyết định chiến lược của doanh nghiệp”.


"Sử dụng Business Intelligence chưa đủ để đưa ra quyết định," James Richardson, nhà chiến lược phân tích kinh doanh nói tại BI và nhà cung cấp công cụ hình dung dữ liệu Qlik. "Data Storytelling có thể phá vỡ những rào cản bằng cách thật sự kết nối mọi người tới những gì dữ liệu đang nói."